آباده
شهرستان آباده شمالی‌ترین شهرستان استان فارس بوده و مرکز آن شهر آباده است. به استناد کاوش های باستان شناسی، پیشینه سکونت در محدوده فعلی شهرستان آباده به هزاره اول قبل از میلاد بر می‌گردد. در دوره ساسانیان آثار به جا مانده همانند قلعه باستانی ایزدخواست و قصر بهرام در سورمق، شواهد مطمئنی از شکوفایی فرهنگ و تمدن در این محدوده جغرافیایی است. آباده، کلمه ای فارسی است که اصل این کلمه از واژه آباد گرفته شده و در زبان پهلوی به معنای دایر،برقرار و باصفا می‌باشد.زبان مردم آباده،عموماً فارسی سلیس می‌باشد. آباده را بیشتر با علم، فرهنگ و هنر مردمش می‌شناسند و از سالیان دورشهره ی استان وکشور بوده است. فرهنگ پرمایه ای که در آن آثارعشق به میهن، علم آموزی و هنر موج می زند.
صنایع دستی آباده
در منطقه شهرستان آباده رشته های مختلف صنایع دستی از دیرباز رونق داشته اند که منبت کاری، گیوه دوزی و قالی بافی آباده ، به عنوان مهمترین این صنایع به لحاظ جایگاه خاصشان در بین صنایع دستی کشور و حتی جهان و داشتن انحصار به نام آباده ، زبانزد هستند.
منبت سنتی آباده
در اسناد، کتابها و سفرنامه های متعددی از پیشه منبت کاری در آباده سخن رفته است. سنتی‌ترین شیوه انجام منبت ایران، در این شهر انجام می‌گیرد. چوب مصرفی عمدتا از درختان گردو و گلابی است که بومی خود منطقه است.
جعبه شطرنج و نرد، قلمدان، جعبه های زیورآلات، رحل قرآن، ظروف چوبی نظیر کاسه، بشقاب و غیره از محصولات منبت‌کاری تولید شده در آباده است که قاشق‌های شربت خوری از معروف‌ترین آنها است و نمونه‌هایی از آن در موزه “موزه ویکتوریا و آلبرت ” لندن، به نام خود آباده نگهداری می‌شود.
آباده در مسیر جهانی شدن
در سال 1392، دریافت اولین گواهینامه ثبت ملی نشان جغرافیایی درصنایع دستی کشور برای “منبت آباده” و در سال 1393، اخذ گواهی ثبت بین‌المللی نشان جغرافیایی(GI) “منبت آباده” از سازمان جهانی مالکیت‌های معنوی در سوئیس (WIPO)، توسط شرکت تعاونی هنرمندان مهبد هنر آباده رقم خورد. پس از آن و در سال 1394، ثبت فنون ” منبت سنتی آباده” در فهرست آثار میراث ناملموس ملی ایران به انجام رسید. در سال 1395 پرونده آباده برای ثبت به عنوان شهر ملی در رشته منبت به تهران ارسال شد و نهایتا در سال 1397 ، پس ازحضور ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی (WCC) در آباده و بررسی و تایید نهایی این شورا، آباده به عنوان شهر جهانی منبت معرفی گردید.
